Maaş Hesaplama Aracı
Maaş Nedir?
Çalışma karşılığı olarak da bilinen maaş, en genel tanımıyla bir kişinin aylık olarak yaptığı iş için ya da verdiği hizmet için işvereni tarafından aldığı para miktarıdır. Bir diğer tabiriyle de işveren tarafından ödenen paradır. Maaş aslında işverene satılan emek ya da işin para karşılığıdır.
Maaş kavramı beraberinde brüt ve net maaş kavramlarını da getirir. Bunların her biri kendi içerisinde özel olan ve genelde de maaşı da etkileyen önemli kavramlardır. Meslek grupları, hizmet sektörleri ve diğer birçok faktöre göre oldukça geniş bir maaş skalası vardır.
Brütten Nete Maaş Hesaplama
Brütten nete maaş hesaplama, brüt maaştan yapılan tüm vergi ve kesintilerin düşülerek çalışanın eline ay sonu ödemesinde net olarak geçen para miktarını ifade eder. Ülkemizdeki 2025 yılı brütten nete maaş hesaplamasında yapılan kesintiler:
SGK primi %14
Gelir vergisi
Damga vergisi
İşsizlik sigortası %1
Brütten nete maaş hesaplamasında bu kesintiler yapıldıktan sonra ödenen miktar net maaştır.
Netten Brüte Maaş Hesaplama
Çalışanın eline geçen net paraya göre brüt maaşını hesaplaması da netten brüte maaş hesaplamadır. Brüt maaşta yapılan kesintilerin net maaşa eklenmesi ile bulunur. Genel olarak brüt maaşın %75 civarı net maaş olur. Bu ortalama ise gelir vergisi dilimine bağlı olarak değişir. Diğer kesintilerin oranları sabittir.
Maaş Hesaplamasında Dikkate Alınacak Ek Unsurlar
Maaş hesaplaması hem çalışanın hakkının yenmemesi hem de yasal olarak daha sonra sorun ortaya çıkarmaması açısından oldukça önemlidir. Bu yüzden maaş hesaplamasında dikkat edilmesi gereken ek unsurlar da göz ardı edilmemelidir.
Fazla mesai
Prim
İkramiye
Yemek ve yol yardımları
Bunların maaşa etkileri hesaplama açısından da oldukça önemlidir.
Fazla Mesai Ücretleri
Haftalık çalışma saati olan 45 saatin aşılması durumunda yapılan ek ödeme fazla mesai ücretidir. Günlük sınır ise 11 saat olarak belirlenmiştir. Fazla mesaide en önemli nokta ise çalışan onayının olmasıdır. Fazla mesai ücreti maaşa eklenerek vergilendirmesi yapılır. Fazla mesai ücreti yerine serbest izin de kullanılabilir ancak bunu çalışanın talep etmesi gerekir. Fazla mesainin vergilendirilmesi normal maaşla aynı şekilde yapılır.
Prim ve İkramiyeler
Prim ve ikramiyeler sektöre ve çalışanın performansına bağlı olarak verilen ek ödemelerdir. Satış hedefi, başarı ya da performans gibi kriterlere göre verilen bu ek ödemeler de tıpkı maaş gibi vergilendirilir. Yani vergi kesintileri de yapılır. İkramiye ise işverenin kararıyla belirli bir dönemde yapılan ek ödemelerdir. Örneğin yılbaşı ikramiyesi gibi ödemeler yapılabilir. Vergilendirmesi ise yine maaşla aynıdır. Prim ve ikramiye ele geçen net maaşı artırır ancak vergi oranını da artıran bir faktördür. Prim ve ikramiye ödemeleri düzenli olarak sürekli ödeniyorsa o artık ücretin parçası kabul edilir ve tazminat hesaplamalarında da kullanılır.
Yemek ve Yol Yardımı
Sosyal hak olarak geçen yemek ve yol yardımı, işverenin kararına kalarak yapılan bir ödemedir. İş yerinde yemek veriliyorsa bunun için ek ödeme verilmeyebilir. Yemek kartları, nakit ödeme ya da iş yerinde verilen yemeklerle yapılan bu yardımların yanı sıra yol yardımı da nakit olarak ya da servis ile yapılabilir.
Günlük olarak belirlenen yemek ve yol yardım limitlerinin aşılmaması durumunda vergilendirme yapılmaz. Ancak aşıldığında aşılan kısım kadar miktarın vergilendirilmesi yapılır. Bu yardımlar nakit olarak yapılırsa net maaş artar. Eğer kart ya da hizmet olarak verilirse vergilendirmesi olmaz.
Maaş Hesaplamasında İşveren Maliyeti
İşveren, çalışana maaş ödemesi yaparken belirli bir tutarı da devlete ödemek zorundadır. Bu yasal bir zorunluluk olmakla beraber aslında işverenin işçi çalıştırma maliyeti olarak da bilinir.
İşveren bir çalışana maaş ödediğinde işveren maliyetini;
Brüt maaş + (brüt maaş x 0,225) formülü ile bulur. İşverenin bu maliyeti ancak devlet teşviklerinden yararlandıysa belirli oranlarda düşer. Kısaca oranlamak gerekirse brüt maaşın yaklaşık %22,5’i işverenin katlanmak zorunda olduğu maliyetidir.
Fazla mesai maaşa nasıl eklenir?
Fazla mesai hesaplaması, normal saatlik ücretin %50’si eklenerek hesaplanır.
Yemek ve yol yardımı vergilendirilir mi?
Yemek ve yol masraflarında vergi ve SGK’dan muaf olan belirli tutarın aşılması durumunda, aşılan kısım kadar vergilendirme yapılır.
Yıllık izin ücreti hesaplamaya dahil edilir mi?
Yıllık izin ücretleri maaş hesabına dahil edilmez ancak vergilendirmesi yapılır.
Maaş hesaplamasında damga vergisi nasıl uygulanır?
Brüt maaşın %0,759’u kesilerek damga vergisi düşülür.