Tapu Harcı Hesaplama Aracı
Toplam Tapu Harcı = Matrah × %4 (Alıcı %2 + Satıcı %2)
Hesaplama Türü
Tapu Harcı Nedir?
Taşınmaz sahipliğini gösteren tapu, satış aşamasında da devredilen önemli bir evraktır. Bu tapunun satış aşamasında satıcıdan alıcıya devredilmesi durumunda bir harç bedeli ortaya çıkar. Bakanlar kurulunun belirlediği bir orana göre ödenmesi beklenen tapu harcı, taşınmaz olarak alınan ve satılan malın beyanında bulunulan değer üzerinden hesaplanır.
Arsa, konut, tarla ve daire gibi tapu masrafları farklı isimlerle bilinir. Bu satış esnasında çıkan tek masraf olmasa da tapu harcı mecburen ödenmesi gereken bir harçtır. Ödemesi genelde bankalar sayesinde yapılan ve Harçlar Kanununa göre belirlenen bir harç türüdür.
Alıcı ve Satıcı Açısından Önemi
Gayrimenkul alış ve satışlarında ülkemizde zorunlu olan bir bedel olan tapu harcı hem alıcı için hem de satıcı için önemlidir. Devletin tahsil ettiği bir vergi olmasından dolayı ödenmemesi durumunda hukuksal ve mali süreci vardır. Her iki tarafa da çeşitli yaptırımlar uygulanır. Ancak zaten şu an ülkemizdeki uygulamalar neticesinde tapu harcı ödenmeden satış ve alış işlemlerinin gerçekleşmesi daha zordur.
Alıcının tapu harcında ödemesi gereken tutar da satıcının ödemesi gereken tutar da satış bedelinin %2’si olarak belirlenmiştir. Tapu harcı dışında ek masraflar ilgili taşınmaza göre değişebilir ve çıkabilir. Hem alıcı hem de satıcı tapu harcını ödemeden satış işlemi tamamlanamaz.
Tapu harcının ayrıca yasal boyutu da vardır. Tapu harcı eksik ya da daha düşük gösterilmesi her iki taraf için de yaptırımlar ortaya çıkarır. Tapu harcının ödenmemesi durumunda da devir işlemi gerçekleşmez. Tapu harcı yasal olması ve devlete ödenmesi gereken bir bedel olmasından dolayı eksiklik gösterilmeden ve aksatılmadan satış öncesi ödenmelidir. Aksi takdirde her iki taraf için de yaptırımlar ortaya çıkar.
Tapu Harcı Oranı
Ülkemizde gayrimenkul satışlarında ortaya çıkan tapu harcı oranı %4 olarak belirlenmiştir. Alıcı ve satıcı da tapu harcını eşit olarak öder. Dolayısıyla %2’şer olarak tapu harcı ödemesi yapılması gerekir. Tapu harcı gerçek satış bedelinden hesaplanmalıdır. Eğer alıcı ile satıcı arasında anlaşırsa yarı yarıya değil, tek taraf harcın tamamını da ödeyebilir. Bu da sık görülen bir durumdur. Bu harçların ödemesi gerçekleşmeden kesinlikle tapu ödemesi yapılmaz.
Konut ve İşyerleri için Tapu Harcı Oranı
Tapu harç oranları alınan gayrimenkul türüne göre genelde değişiklik göstermez. Yani konut ve işyeri alımlarında da belirlenen oran %4’tür. Bazı dönemlerde devlet tarafından uygulanan özel indirimler, tapu harç oranında indirimler sağlayabilir.
Arsa ve Arazi Alımlarında Oran
Tıpkı konut ve işyerlerinde oranın değişmediği gibi arsa ve arazı alımlarında da oran %4’tür. Genel olarak tüm taşınmaz satışlarında oran aynıdır. Arsa ve arazi alımlarında diğerlerinden farklı olarak emlak vergisinin düşük olması gösterilebilir. Burada da dikkat edilmesi gereken satış bedelinin doğru gösterilmesidir.
Devlet Teşvikleri ve İstisnalar
Devlet tarafından belirlenen tapu harç oranları, tabi ki yine devlet tarafından belirlenen teşvikler ve istisnalarla avantajlar sağlayabilir. Bazı durumlarda muafiyetler ve indirimler uygulanabilir. Ülkemizde tapu harcı durumu için uygulanan teşviklerde kentsel dönüşüm konusunda yer alan işlemlerde harç muafiyetleri uygulanabiliyor.
Kamu kurumları ve kamu kurumları için çalışan kuruluşlara ait gayrimenkul satış işlemlerinde muafiyetler uygulanabilir. Aynı şekilde yabancılara konut satışlarında KDV istisnası ve tapu harcı istisnası gibi ayrıcalıklar tanınabilir. Çeşitli doğal afetler sonrası meydana gelen bölgelerde taşınmaz alım satımlarında da harçlar istisna olarak uygulanabiliyor.
Genelde istisna ve muafiyetler duruma göre ilk satış için geçerli olur. Ayrıca bu teşvik ve muafiyetlerden yararlanmak isteyenlerin satış aşamasında diğer tüm belgelerinin eksiksiz olması gerekir. Devlet tarafından sağlanan tüm ayrıcalık ve muafiyetler için şartlar detaylı incelenmeli ve eksiksiz olarak belgeler hazırlanmalıdır.
Tapu Harcı Nasıl Hesaplanır?
Gayrimenkul satışında ortaya çıkacak olan tapu harcının hesaplanması, tamamen evin satış bedeli ile alakalıdır. Ardından belirlenen orana göre yapılan hesaplamadan sonra alıcı ve satıcı arasında yarı yarıya ödeme gerçekleştirilir. Örneğin 1.000.000 TL değerinde bir taşınmaz satışında, belirlenen oran olan %4’lük tapu harcı çıkar. Toplam 40.000 TL olan harç bedelini, alıcı ve satıcı yarı yarıya öder. Ancak bazı durumlarda alıcı ve satıcı arasında anlaşırsa tek bir taraf hepsini ödeyebilir. Bu bedel emlak rayiç bedelinin altında olmamalıdır. Satış bedelinin gerçeğin altında beyan edildiği durumda ise cezai işlem uygulanır.
Tapu Harcı Ödeme Süreci
Ülkemizde tapu harcı ödemesi, artık çok daha kolay şekilde gerçekleşir. Tapu devir işlemlerinden önce harcın ödenmiş olması gerekir. Tapu harç ödemesinin ardından alım ve satım işlemleri gerçekleştirilir. Aksi takdirde satış ve devir işlemleri yapılamaz. Elektronik ve dijital dünya ile bu süreç artık çok daha kolay hale gelmiştir.
